Astma / Recurrent airway obstruction bij het paard

Een veel voorkomend luchtprobleem bij oudere paarden is  Astma.  Ook wel bekend als recurrent airway obstruction (RAO). Dit is een ziekte die vergelijkbaar is met COPD bij mensen. Het komt vooral voor bij oudere paarden, vaak vanaf 12 jaar. Het is een overgevoeligheid van de luchtwegen voor stof en schimmelsporen. Hoe en waarom deze overgevoeligheid ontstaat is nog niet exact bekend. Wel is er bekend dat er een erfelijke component mee speelt.

Het kan ook ontstaan vanuit een chronische bronchitis als deze niet tijdig behandeld wordt. Bij contact met stof en schimmelsporen ontstaat er in eerste instantie een (overmatige) ontstekingsreactie in de luchtwegen. Het gevolg hiervan is dat er slijm geproduceerd wordt en de luchtwegen zich gaan vernauwen. Bij langdurige blootstelling ontstaat er een chronische ontsteking die gepaard gaat met permanente schade aan de luchtwegen. Hierdoor worden de longen minder elastisch en neemt de longcapaciteit af. Deze veranderingen zijn niet omkeerbaar en dus kan het paard permanente schade oplopen aan de luchtwegen als er niet tijdig ingegrepen wordt.

Symptomen en diagnostiek

De symptomen van RAO zijn in de begin fase hetzelfde als bij een bronchitis. De paarden hoesten, veelal bij arbeid, hebben minder uithoudingsvermogen en kunnen soms lichte neusuitvloeiing hebben. Het kan bij ernstigere of vergevorderde stadia ook leiden tot (acute) benauwdheid en een abdominale ademhaling. Een abdominale ademhaling wil zeggen dat ze hun buikspieren aanspannen om het laatste beetje lucht uit de longen te persen. Dit komt door het verlies van elasticiteit van het longweefsel.

Diagnostiek

Doordat de verschijnselen in eerste instantie hetzelfde zijn, is het onderscheid tussen een bronchitis en astma niet altijd makkelijk te maken. In een later stadium van astma is het onderscheid makkelijker te maken maar dan is er meestal al sprake van permanente schade in de longen.

Bij het algemene lichamelijk onderzoek vinden we meestal weinig afwijkingen. Bij het afluisteren van de longen valt vaak op dat we meer ademgeruis horen dan we verwachten en soms horen we wat slijm in de luchtwegen. De diagnose is verder te bevestigen door middel van een bronchoscopie. Daarbij zien we veel slijm liggen in de luchtpijp en vaak is de luchtpijp licht verdikt bij de splitsing naar de twee hoofdbronchiën. Bij twijfel kan de diagnose bevestigd worden door middel van een luchtweg spoeling. Bij een luchtweg spoeling wordt er een vaste hoeveelheid steriele fysiologische zoutoplossing in de luchtwegen in gespoeld. Dit spoelsel geeft een goed beeld van de verschillende soorten cellen die aanwezig zijn in de longen. Op basis van de verdeling van de verschillende typen cellen die in het spoelsel aanwezig zijn is de diagnose astma te bevestigen.

Therapie

De behandeling van astma bestaat in de acute fase uit het onderdrukken van de overgevoeligheid door middel van ontstekingsremmers. Daarnaast proberen we de vicieuze cirkel te doorbreken met een middel dat de luchtwegen verwijdt en de afvoer van slijm bevordert. Op de lange termijn is het aanpassen van het (stal)management het allerbelangrijkste om terugkeer van de klachten te voorkomen.

Paarden met astma zijn overgevoelig voor stof en moeten dus zo stofvrij worden gehuisvest. Dat betekend dat ze geen droog hooi mogen, maar kuil of nat hooi (minimaal 30 minuten weken). Paarden met astma kunnen het beste op een stofarme bodembedekking gestald worden, bijvoorbeeld zaagsel of vlas. Overigens is het advies om de stallen van alle paarden in de zelfde ruimte zoveel mogelijk te voorzien van een stofarme bodembedekking. Probeer werkzaamheden in stal waar stof bij vrijkomt (vegen, opstrooien, etc.) zoveel mogelijk te doen als het paard buiten staat. Bij sommige paarden is het zelfs nodig om het krachtvoer nat te maken om ze klachten vrij te krijgen en te houden. Verder is het belangrijk om te zorgen voor zoveel mogelijk frisse lucht op stal door middel van voldoende ventilatie. Het alternatief is om het paard te verplaatsen naar een buitenbox en/of het paard zoveel mogelijk buiten te zetten.

Heeft u vragen en/of wilt u meer informatie, bel dan gerust met DAP Midden-Drenthe (06-30725230)